Projekt
przekształcenia biblioteki Publicznego Gimnazjum Nr 3 w Kluczborku
w Szkolne Centrum Informacyjno - Dydaktyczne".
Biblioteka szkolna, tak jak wszystkie inne typy bibliotek, w swojej działalności ma swoje zadania do wypełnienia. Należą do nich: gromadzenie, opracowanie, przechowywanie i udostępnianie materiałów bibliotecznych oraz prowadzenie szerokiej informacji o gromadzonych zbiorach własnych, jak również innych bibliotek. Wyróżnia ją spośród innych typów to, że dodatkowym jej zadaniem jest uczestniczenie w realizacji celów i zadań dydaktyczno - wychowawczych w edukacji kulturalnej i informacyjnej uczniów. Natomiast nauczycieli wspomaga w realizacji ścieżki edukacji czytelniczej i medialnej, a także w ich kształceniu ustawicznym.
Nowoczesna technologia komputerowa i polityka państwa zmierzająca ku społeczeństwu informacyjnemu wymusza na bibliotekach i bibliotekarzach szkolnych nowe działania. Nie mówi się już o bibliotece w tradycyjnym rozumieniu znaczenia tego słowa, ale o bibliotece jako szkolnym centrum informacyjno - dydaktycznym - przestronnej, wyposażonej w nowoczesny sprzęt komputerowy, stwarzającej warunki do aktywnego przetwarzania informacji dla uczniów.
Nowoczesna biblioteka szkolna to miejsce, gdzie uczniowie mogą samodzielnie korzystać z jej zbiorów, nie tylko z książek, ale także foliogramów, przeźroczy, nagrań dźwiękowych, filmów wideo, programów komputerowych, programów multimedialnych oraz z dostępu do Internetu. Wynika z tego, że powinny być tam zgromadzone wszystkie zbiory medialne szkoły. Nowa rola bibliotek wiąże się więc z komputeryzacją i wykorzystaniem technologii informacyjnej i odpowiednim przygotowaniem nauczycieli bibliotekarzy do pełnienia funkcji pracowników informacji. Dzięki temu właśnie biblioteka szkolna może być doskonałą ilustracją wiadomości zdobytych w pracowni informatycznej, a także polem do ćwiczeń i zdobywania doświadczeń w obsłudze prostych programów użytkowych. Komputeryzacja usprawni pracę bibliotek i uwolni bibliotekarza od często żmudnych i powtarzających się czynności (np. rejestracja wypożyczeń, powielanie kart katalogowych). Bibliotekarz może poświęcić więcej czasu na pracę pedagogiczną z czytelnikiem i merytoryczne opracowanie zbiorów. Wraz z komputeryzacją wzrasta prestiż biblioteki wśród uczniów, a co za tym idzie wzrost zainteresowania biblioteką i wzrost poziomu czytelnictwa. Istnienie komputerowych katalogów w bibliotece umożliwia również realizację na odpowiednim poziomie ścieżki "Edukacja czytelnicza i medialna", a w szczególności treści związane z automatycznym wyszukiwaniem informacji.
Realizując powyższe zadania biblioteka - szkolne centrum informacyjne powinno stanowić wielofunkcyjny interdyscyplinarny kompleks dydaktyczny będący podstawowym warsztatem pracy dla uczniów i nauczycieli. Jak twierdzi Jan Kropiwnicki "... nie może być traktowana - jak to często bywa z bibliotekami szkolnymi - jako dodatek do dydaktyki szkolnej: przeciwnie musi w niej zająć miejsce tak zintegrowane, że bez niego dydaktyka ta nie mogłaby normalnie funkcjonować". Toteż wszystkie moje działania od wielu lat skupiły się na dążeniu do przekształcenia biblioteki szkolnej Publicznego Gimnazjum Nr 3 w Szkolne Centrum Informacyjno-Dydaktyczne.
Podnosząc stale swoje kwalifikacje niejednokrotnie miałam okazję uczestniczyć w wykładach i ćwiczeniach, na których przedstawiano założenia reformy edukacji, a w tym, miejsce biblioteki w nowoczesnej szkole. Interesuję się tym problemem od wielu lat - czytam literaturę na ten temat, zbieram najciekawsze propozycje rozwiązań (w postaci zestawienia bibliograficznego) oraz utrzymuję kontakt z nauczycielami pracującymi w skomputeryzowanych bibliotekach. Wielokrotnie podejmowałam rozmowy z dyrekcją szkoły w sprawie unowocześnienia biblioteki poprzez zakup zestawu komputerowego.
W roku szkolnym 2001/02 podjęłam studia podyplomowe w zakresie technologii informacyjnej zorganizowane głównie z myślą o nauczycielach-bibliotekarzach. Studia te pogłębiły moją wiedzę i konieczne umiejętności potrzebne podczas prowadzenia zajęć dydaktycznych w ramach ścieżki edukacja czytelnicza i medialna oraz zajęć z technologii informacyjnej. Przede wszystkim zainspirowały mnie do podjęcia wielu działań związanych z komputeryzacją biblioteki szkolnej i przekształceniem jej w nowoczesne szkolne centrum informacji. Chcąc pogłębić jeszcze zdobywaną w tym zakresie wiedzę, uczestniczyłam w XI Ogólnopolskim Sympozjum Naukowym "Techniki komputerowe w przekazie edukacyjnym", gdzie m.in. brałam udział w wykładach i prezentacjach firmy VULKAN, zapoznając się z oprogramowaniem wykorzystywanym
w organizacji i zarządzaniu szkołą. Uczestniczyłam również w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej "Kształcenie dla przyszłości w szkolnym skomputeryzowanym centrum informacji" w Suchej Beskidzkiej. Tematyka obrad obejmowała zagadnienia: miejsca technologii informacyjnej w zreformowanej szkole, tworzenia i funkcjonowania skomputeryzowanych centrów informacji multimedialnej i internetowej oraz oprogramowania dla szkół i bibliotek szkolnych. W ramach konferencji brałam udział w warsztatach zorganizowanych przez firmę MOL dotyczących najnowszej wersji programu bibliotecznego "MOL 2000+" oraz w lekcjach otwartych prowadzonych we "wzorcowej pracowni jutra".
W czerwcu 2002 r. opracowałam projekt z harmonogramem działań oraz schemat Szkolnego Centrum Informacyjno - Dydaktycznego w Publicznym Gimnazjum Nr 3
w Kluczborku.
Na początkiem roku szkolnego 2002/2003 na Zespole Samokształceniowym Humanistów wyraziłam chęć podzielenia się swoimi wiadomościami z innymi nauczycielami i zaproponowałam przygotowanie referatów dotyczących "Biblioteka - szkolne centrum informacyjno-dydaktyczne" oraz "Technologia informacyjna w pracy nauczyciela". Referaty te przedstawiłam na zebraniu zespołu samokształceniowego w dniach 8.04 i 6.05.2003 r.
Ponadto także na początku szkolnego 2002/03 roku wszyscy uczniowie pierwszych klas w ramach promocji, podczas pierwszego spotkania na lekcji edukacji czytelniczej i medialnej "Biblioteka - centrum informacyjne szkoły" otrzymali Informator Biblioteki Szkolnej.
Wykorzystując wiedzę i umiejętności nabyte podczas w/w form doskonalenia, nie miałam żadnych problemów z wdrożeniem programu komputerowego "MOL 2000+", kiedy to w styczniu 2003 r. biblioteka otrzymała zestaw komputerowy i stałe łącze internetowe.
Ponadto współorganizowałam (razem z metodykiem ds. pedagogicznych p. mgr Teresą Miś) konsultacje zbiorowe dla nauczycieli-bibliotekarzy na temat "Tworzenie bibliotecznej bazy danych z wykorzystaniem programu "MOL 2000+". W ramach tych konsultacji powtórnie wygłosiłam referat na temat "Biblioteka jako centrum informacyjno-dydaktyczne szkoły", oraz wykorzystując projektor multimedialny, przedstawiłam opracowany przeze mnie projekt przekształcenia biblioteki w "Szkolne Centrum Informacyjno-Dydaktyczne" urozmaicając go prezentacją multimedialną. W części praktycznej, również z pomocą projektora multimedialnego omówiłam m.in. możliwości sporządzenia opisu katalogowego książki wielotomowej na jednym i na dwóch poziomach.
We wrześniu 2004 r. dyrektor szkoły złożył deklarację przystąpienia do projektu Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu "Internetowe centra informacji multimedialnej w bibliotekach szkolnych". Otrzymana pracownia umożliwi naszej bibliotece realizację III etapu Szkolnego Centrum Informacyjo-Dydaktycznego.
W ciągu roku szkolnego 2004/2005 trwały prace przy redagowaniu tekstów do strony internetowej biblioteki i gazetki szkolnej. Zasługą ucznia klasy II a Jakuba Sroki - redaktora technicznego naszej szkolnej gazetki - jest to, iż będą one wkrótce włączone do "światowej pajęczyny".
Oprac.: Małgorzata Lenartowicz
Bibliografia:
Batorowska H., Kamińska-Czubała B.: Szkolne centrum informacji. Kraków 2002
Kucharska K.: Projekt Centrum Informacji w Gimnazjum Nr 2 w Łowiczu. Edukacja Medialna 2000 nr 1 s. 56-60
Pawelski L.: Biblioteka szkolna = Szkolne Centrum Informacji. Biblioteka w Szkole 1998 nr 11-12 s. 6-7
Radwański A.: Jak komputeryzować bibliotekę. Poradnik. Warszawa 2000